تاور کرین یا جرثقیل برجی یکی از مهمترین تجهیزات بالابر در پروژههای ساختمانی، صنعتی و عمرانی است. این دستگاه برای جابهجایی بارهای سنگین در ارتفاع زیاد استفاده میشود و نقش اساسی در ساخت ساختمانهای بلندمرتبه، برجها، پروژههای عمرانی گسترده و صنایع بزرگ دارد.
ساختار تاور کرین شامل سه بخش اصلی است:
پایه و بخش زیرین (Base)
برج یا دکل (Mast)
بازو یا فلش (Jib)
تاور کرینها با ارتفاعگیری تدریجی و توانایی حمل بارهای چند تنی، ستون فقرات حرکت پروژههای بزرگ محسوب میشوند.
اجزای اصلی تاور کرین
تاور کرین از بخشهای مختلفی تشکیل میشود که هرکدام وظیفه خاصی دارند:
۱. Base (پایه)
محل اتصال تاور کرین به فونداسیون است و پایداری سازه را تضمین میکند.
۲. Mast (دکل)
سازهای مشبک که ارتفاع تاور کرین را شکل میدهد.
۳. Slewing Unit (واحد چرخان)
امکان چرخش 360 درجه تاور کرین را فراهم میکند.
۴. Jib (فلش یا بازوی اصلی)
بخشی که بار را تا فواصل دور حمل میکند.
۵. Counter Jib (فلش تعادلی)
محل قرارگیری وزنههای تعادل.
۶. Hoist Gear (موتور بالابر)
دستگاه اصلی برای بالا و پایین بردن بار.
۷. Cab (اتاقک راننده)
محل کنترل و هدایت تاور کرین.
انواع تاور کرین
تاور کرینها در چند مدل اصلی تولید میشوند و هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند.
۱. تاور کرین ثابت (Fix Climbing Tower Crane)
بر روی فونداسیون ثابت نصب میشود.
کاربرد: ساختمانهای بلند، پروژههای طولانی.
۲. تاور کرین متحرک یا ریلی (Traveling Tower Crane)
بر روی ریل حرکت میکند.
کاربرد: پروژههای وسیع مانند کارخانهها و اسکلهها.
۳. تاور کرین خودبالابر (Self Erecting Tower Crane)
به سرعت نصب و جمع میشود.
کاربرد: پروژههای کوچک تا متوسط.
۴. تاور کرین پین-اتصال و تاور کرین کشویی
تفاوت این مدلها در اتصال قطعات و سرعت مونتاژ است.
فرآیند نصب تاور کرین
نصب تاور کرین یکی از حساسترین مراحل کار است که نیاز به تیم متخصص دارد. در ادامه مراحل نصب را از ابتدا تا بهرهبرداری توضیح میدهیم:
۱. طراحی فونداسیون
فونداسیون براساس نوع تاور کرین، وزن، ظرفیت و شرایط خاک طراحی میشود.
۲. انتقال تجهیزات به محل پروژه
قطعات با تریلی و جرثقیل به محل آورده میشود.
۳. نصب پایه و دکل اولیه
دکل با کمک جرثقیل موبایل نصب میشود.
۴. مونتاژ بخش چرخان و فلش
قطعات بالا با دقت مونتاژ شده و فلش اصلی و تعادلی نصب میشوند.
۵. سیمکشی و اتصال سیستمهای کنترلی
تمام کابلها و سنسورها نصب و تست میشوند.
۶. تست و تحویل نهایی
عملکرد موتور، ترمزها، چرخش و سیستمهای امنیتی بررسی میشود.
ایمنی در استفاده از تاور کرین
ایمنی تاور کرین موضوع حیاتی در پروژههای ساختمانی است. برخی نکات مهم عبارتاند از:
۱. بازرسی روزانه تجهیزات
کابلها، پینها، اتصالات و ترمزها باید قبل از شروع کار بررسی شوند.
۲. رعایت ظرفیت مجاز بار
هیچگاه بیش از ظرفیت مشخصشده بار بلند نشود.
۳. آموزش اپراتور
اپراتور باید دارای گواهینامه معتبر و تخصص کافی باشد.
۴. شرایط آبوهوایی
در بادهای شدید و بارندگی سنگین نباید با تاور کرین کار کرد.
۵. استفاده از سیستمهای هشداردهنده
لامپهای هشدار، سنسورهای بار، رادیو کنترل و…
نگهداری و سرویس تاور کرین
سرویس دورهای باعث افزایش عمر و کاهش خطرات میشود:
روغنکاری گیربکس و رولرها
کنترل کابلها و سیمبکسلها
چک کردن پیچها و پینهای اتصال
بازرسی موتور و تابلو برق
تعویض قطعات فرسوده
بهطور معمول سرویس دورهای استاندارد هر ۱ تا ۳ ماه انجام میشود.
قیمت تاور کرین
قیمت تاور کرین به عوامل زیر بستگی دارد:
۱. برند و کشور سازنده
چین
آلمان
فرانسه
کره
۲. ظرفیت و ارتفاع
هرچه ارتفاع و ظرفیت بیشتر باشد قیمت افزایش مییابد.
۳. نوع تاور کرین
خودبالابر، ثابت، متحرک…
۴. وضعیت نو یا دستدوم
تاور کرینهای دستدوم مقرونبهصرفهتر هستند اما نیاز به بررسی دقیق دارند.
میانگین قیمتها:
تاور کرین دستدوم: حدودی
تاور کرین نو: بسیار بالاتر بسته به برند و ظرفیت
(اگر قیمت دقیق بازار روز را خواستی، بگو تا جستجوی آنلاین انجام دهم.)
راهنمای خرید تاور کرین
برای خرید تاور کرین مناسب باید چند نکته کلیدی را در نظر گرفت:
۱. ظرفیت مورد نیاز پروژه
مثلاً برای برجسازی ظرفیت 5 تا 12 تن معمول است.
۲. ارتفاع نهایی ساختمان
ارتفاع تاور کرین باید قابل افزایش باشد (Climbing).
۳. کیفیت و برند
برندهای معتبر هزینه سرویس کمتری دارند.
۴. وضعیت قطعات و سلامت دستگاه
در خرید دستدوم باید موارد زیر چک شود:
سلامت موتور
قفلهای ایمنی
عدم زنگزدگی شدید
کارکرد کم دستگاه
۵. خدمات پس از فروش و قطعات یدکی
یکی از مهمترین معیارها برای جلوگیری از توقف پروژه است.
مزایای استفاده از تاور کرین
توانایی حمل بارهای سنگین در ارتفاع زیاد
سرعت اجرای پروژه
کاهش هزینههای نیروی انسانی
دقت بالا در جابهجایی مصالح
جمعبندی
تاور کرین یکی از حیاتیترین تجهیزات در پروژههای ساختمانی و عمرانی است. انتخاب درست، نصب مهندسی، سرویس دورهای و رعایت اصول ایمنی میتواند علاوه بر افزایش کارایی، از خطرات احتمالی جلوگیری کند.
برای خرید تاور کرین باید نوع پروژه، ظرفیت، ارتفاع و برند مناسب را در نظر گرفت.
